Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển thể chất và trí não của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Khi bé bước vào giai đoạn 10 tháng tuổi, cha mẹ có thể nhận thấy sự thay đổi rõ rệt trong thói quen ngủ của con. Một số bé ngủ xuyên đêm, trong khi nhiều bé vẫn thức dậy giữa đêm và gặp khó khăn khi tự ngủ lại. Vậy chu kỳ giấc ngủ của trẻ 10 tháng tuổi hoạt động như thế nào? Liệu đây có phải là thời điểm thích hợp để rèn bé tự ngủ hay không? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
Chu kỳ giấc ngủ của trẻ 10 tháng tuổi hoạt động như thế nào?
Ở độ tuổi 10 tháng, giấc ngủ của bé có sự thay đổi đáng kể so với giai đoạn sơ sinh. Hệ thần kinh của bé đã phát triển hơn, giúp bé điều chỉnh nhịp sinh học ổn định hơn. Tuy nhiên, do đang trong giai đoạn phát triển mạnh về vận động và nhận thức, giấc ngủ của bé vẫn có thể bị gián đoạn hoặc không theo lịch trình cố định.
Trung bình, trẻ 10 tháng tuổi cần ngủ khoảng 12 – 15 tiếng/ngày, bao gồm:
- Giấc ngủ đêm: Khoảng 10 – 12 tiếng. Một số bé có thể ngủ xuyên đêm, trong khi một số khác vẫn thức giấc giữa đêm.
- Giấc ngủ ngày: Gồm 2 giấc ngắn, mỗi giấc kéo dài khoảng 1 – 2 tiếng.
Tương tự như người lớn, giấc ngủ của bé được chia thành nhiều chu kỳ, mỗi chu kỳ kéo dài khoảng 50 – 60 phút. Tuy nhiên, vì hệ thần kinh của bé chưa hoàn thiện, giấc ngủ của bé có những đặc điểm riêng biệt.
Việc hiểu rõ các giai đoạn trong chu kỳ ngủ sẽ giúp mẹ điều chỉnh thói quen ngủ của bé, hạn chế tình trạng thức giấc giữa đêm và giúp con có giấc ngủ sâu, trọn vẹn hơn.
Mỗi chu kỳ ngủ của bé bao gồm 4 giai đoạn, chuyển tiếp từ ngủ nông đến ngủ sâu, sau đó quay lại giai đoạn ngủ mơ (REM). Cụ thể như sau:
Giai đoạn ngủ nhẹ (Light sleep)
Đây là bước đầu tiên của chu kỳ ngủ. Bé chưa thực sự ngủ sâu mà chỉ mới dần đi vào giấc ngủ. Một số dấu hiệu phổ biến trong giai đoạn này bao gồm:
- Bé cựa quậy nhẹ, có thể xoay đầu hoặc di chuyển tay chân.
- Nhãn cầu chuyển động nhẹ dưới mí mắt, có thể nhìn thấy mí mắt bé hơi rung rung.
- Hơi thở không đều, thỉnh thoảng bé có thể thở gấp rồi chậm lại.
- Dễ bị đánh thức bởi tiếng động hoặc những thay đổi trong môi trường xung quanh.
Ở giai đoạn này, nếu có tiếng ồn hoặc sự tác động mạnh, bé có thể tỉnh giấc ngay lập tức. Vì vậy, mẹ cần đảm bảo môi trường ngủ yên tĩnh để bé dễ dàng chuyển sang giấc ngủ sâu hơn.
Giai đoạn ngủ sâu (Deep Sleep)
Sau khi vượt qua giai đoạn ngủ nhẹ, bé bắt đầu đi vào giấc ngủ sâu hơn. Đây là lúc cơ thể bé bắt đầu thư giãn, giúp bé cảm thấy thoải mái và khó bị đánh thức hơn. Một số đặc điểm của giai đoạn này gồm:
- Hơi thở đều đặn, không còn những nhịp thở ngắt quãng như giai đoạn trước.
- Cơ thể ít cử động hơn, bé không còn xoay trở liên tục.
- Nhãn cầu không còn di chuyển, mí mắt bé yên tĩnh.
- Nếu mẹ gọi hoặc chạm nhẹ vào bé, bé có thể vẫn ngủ tiếp và không tỉnh giấc ngay lập tức.
Giai đoạn ngủ sâu rất quan trọng vì nó giúp bé phục hồi năng lượng và phát triển thể chất. Nếu bé bị đánh thức ở giai đoạn này, bé có thể quấy khóc và khó ngủ lại.
Giai đoạn ngủ rất sâu (Very Deep Sleep)
Giai đoạn ngủ rất sâu (Very Deep Sleep) đóng vai trò then chốt trong giấc ngủ của trẻ 10 tháng tuổi. Đây là giai đoạn quan trọng nhất trong chu kỳ ngủ của bé, khi cơ thể bé hoàn toàn thư giãn và đạt mức nghỉ ngơi tối ưu. Những điểm nổi bật trong giai đoạn này bao gồm:
- Bé ngủ yên tĩnh, không có bất kỳ chuyển động nào.
- Hơi thở đều đặn, sâu và chậm hơn.
- Các hoạt động phục hồi và phát triển diễn ra mạnh mẽ nhất, đặc biệt là sự phát triển chiều cao, hệ thần kinh và hệ miễn dịch.
Trong giai đoạn này, bé rất khó bị đánh thức. Nếu bé ngủ đủ giấc và đạt đến giai đoạn ngủ rất sâu, mẹ sẽ thấy bé tỉnh dậy vui vẻ, ít quấy khóc hơn.
Giai đoạn ngủ Rem (Rapid Eye Movement – Ngủ Mơ)
Sau khi trải qua giai đoạn ngủ rất sâu, bé chuyển sang giai đoạn ngủ mơ (REM), giai đoạn mà não bộ hoạt động mạnh mẽ nhất. Ngủ REM đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển trí não, giúp bé xử lý thông tin và tăng cường khả năng ghi nhớ. Một số dấu hiệu của giai đoạn này gồm:
- Mắt bé di chuyển nhanh dưới mí mắt, vì vậy gọi là “Rapid Eye Movement”.
- Cơ thể có thể giật nhẹ, tay chân khẽ cử động.
- Biểu cảm trên khuôn mặt thay đổi, bé có thể cười mỉm hoặc cau mày.
- Hơi thở nhanh hơn và không đều so với giai đoạn ngủ sâu.
- Bé có thể bất ngờ giật mình nhưng vẫn tiếp tục ngủ.
Trong giai đoạn REM, bé có thể mơ – điều này giải thích tại sao đôi khi mẹ thấy bé có những biểu hiện lạ như nhoẻn miệng cười hoặc nhăn mặt khi ngủ. Giai đoạn này cũng giúp bé hình thành trí nhớ, học hỏi và phát triển tư duy.
Xem thêm >>
Những yếu tố ảnh hưởng đến giấc ngủ của trẻ 10 tháng tuổi
Bé đang trong giai đoạn nhảy vọt phát triển
Ở tháng thứ 10, bé phát triển mạnh về kỹ năng vận động như bò nhanh hơn, đứng vịn và thậm chí tập đi. Điều này khiến não bộ hoạt động nhiều hơn, dẫn đến tình trạng bé khó ngủ hoặc ngủ không sâu giấc.
Nỗi sợ xa cách
Trẻ 10 tháng tuổi bắt đầu nhận thức rõ hơn về sự gắn kết với cha mẹ, đặc biệt là mẹ. Vì vậy, khi không thấy mẹ bên cạnh, bé có thể cảm thấy lo lắng và thức dậy tìm mẹ giữa đêm.
Mọc răng gây khó chịu
Nhiều bé bắt đầu mọc răng cửa trên hoặc răng nanh ở tháng thứ 10, khiến bé cảm thấy đau, ngứa nướu và khó ngủ hơn.
Bé tập trung khám phá môi trường xung quanh
Bé 10 tháng tuổi trở nên tò mò hơn và thích khám phá môi trường xung quanh. Điều này có thể làm bé không muốn ngủ, dễ cáu gắt khi bị bắt đi ngủ hoặc thức giấc giữa đêm để tiếp tục khám phá.
Có nên rèn bé tự ngủ ở thời điểm 10 tháng tuổi
Giấc ngủ của trẻ 10 tháng tuổi đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của bé. Vì vậy, việc rèn bé tự ngủ (sleep training) là một trong những quyết định quan trọng của cha mẹ khi nuôi con. Ở giai đoạn sơ sinh, nhiều bé quen với việc ngủ nhờ ti mẹ, bế ru hoặc đung đưa, dẫn đến tình trạng phụ thuộc vào sự dỗ dành để có thể tiếp tục giấc ngủ khi thức giấc giữa đêm.
Tất Tần Tật Ăn Dặm Của Trẻ Từ 0 - 12 Tháng Tuổi
Tất Tần Tật Ăn Dặm Của Trẻ Từ 0 - 12 Tháng Tuổi
Túi ngủ quần cotton thoáng mát Miraclebaby cho bé từ 6 tháng đến 6 tuổi
Combo (3 Tập): Sách Ehon - Buồn Ngủ Ơi Là Buồn Ngủ Dành Cho Trẻ Từ 0 -6 Tuổi
Sách Ehon - Rừng ơi ngủ ngon - Dành cho trẻ từ 0 - 6 tuổi
Sách Ehon - Rừng ơi ngủ ngon - Dành cho trẻ từ 0 - 4 tuổi
Combo 3 Cuốn Sách Ehon: Buồn Ngủ Ơi Là Buồn Ngủ (Dành Cho Trẻ Từ 0 - 4 Tuổi)
Giao siêu tốc 2h
Sách Ehon - Buồn ngủ ơi là buồn ngủ - Dành cho trẻ từ 0 - 4 tuổi
Sách Ehon - Combo 3 cuốn Buồn ngủ ơi là buồn ngủ - Dành cho trẻ từ 0 - 4 tuổi
Sách Ehon - Combo 3 cuốn Buồn ngủ ơi là buồn ngủ - Dành cho trẻ từ 0 - 4 tuổi
Rèn bé tự ngủ giúp bé học cách tự trấn an và quay lại giấc ngủ mà không cần sự can thiệp của cha mẹ. Tuy nhiên, nhiều bậc phụ huynh băn khoăn không biết 10 tháng tuổi đã là thời điểm thích hợp để áp dụng phương pháp này hay chưa.
Trên thực tế, 10 tháng tuổi là một trong những độ tuổi lý tưởng để bắt đầu quá trình rèn bé tự ngủ. Ở giai đoạn này, hệ thần kinh của bé đã phát triển khá tốt, nhịp sinh học bắt đầu ổn định hơn và bé cũng dễ thích nghi với thói quen ngủ có quy củ hơn. Tuy nhiên, mỗi bé có cơ địa và tính cách khác nhau, vì vậy cha mẹ cần cân nhắc kỹ lưỡng để chọn thời điểm phù hợp và áp dụng phương pháp đúng đắn.
Xem thêm >>
Ưu điểm khi rèn bé tự ngủ
- Giúp bé có giấc ngủ dài và sâu hơn
Một trong những lợi ích quan trọng nhất của việc rèn bé tự ngủ là giúp bé có giấc ngủ chất lượng hơn và ít bị gián đoạn. Khi bé tự ngủ mà không cần đến sự trợ giúp từ bên ngoài, bé có thể duy trì chu kỳ ngủ trọn vẹn, đặc biệt là ngủ sâu vào ban đêm. Điều này có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển thể chất và trí não của bé.
Khi bé ngủ ngon hơn, hormone tăng trưởng được tiết ra mạnh mẽ, giúp bé tăng chiều cao, cải thiện trí nhớ và phát triển kỹ năng vận động. Ngoài ra, giấc ngủ sâu còn giúp hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn, giúp bé khỏe mạnh và ít ốm vặt.
- Hạn chế thức giấc giữa đêm, giúp mẹ đỡ vất vả hơn
Một trong những vấn đề phổ biến ở trẻ 10 tháng tuổi là thức giấc giữa đêm nhiều lần và quấy khóc đòi mẹ. Khi bé phụ thuộc vào việc ti mẹ hoặc bế ru để ngủ, mỗi khi thức dậy giữa các chu kỳ ngủ, bé sẽ tìm kiếm sự hỗ trợ từ cha mẹ để có thể ngủ lại. Điều này khiến nhiều mẹ phải thức giấc liên tục vào ban đêm, ảnh hưởng đến sức khỏe và tinh thần của mẹ.
Nếu bé biết tự ngủ, bé có thể xoay người, tìm tư thế thoải mái và ngủ lại mà không cần ba mẹ dỗ dành. Điều này giúp cả bé và cha mẹ có giấc ngủ liền mạch và sâu hơn, cải thiện chất lượng cuộc sống cho cả gia đình.
- Bé học được kỹ năng tự trấn an khi thức giấc
Rèn tự ngủ không chỉ giúp bé có giấc ngủ ngon hơn mà còn rèn luyện cho bé một kỹ năng quan trọng trong suốt cuộc đời – đó là khả năng tự trấn an.
Khi bé tự ngủ, bé sẽ tự tìm cách làm dịu bản thân, chẳng hạn như ngậm ngón tay, ôm gấu bông hoặc tự xoay người tìm tư thế dễ chịu. Dần dần, bé sẽ hiểu rằng không cần phải có mẹ ở bên cạnh, bé vẫn có thể ngủ ngon lành.
Đây là nền tảng quan trọng giúp bé độc lập hơn trong giấc ngủ, giảm thiểu căng thẳng và dễ thích nghi với những thay đổi trong tương lai (như khi đi nhà trẻ hoặc ngủ riêng).
Xem thêm >>
Những khó khăn khi rèn bé tự ngủ
Mặc dù có nhiều lợi ích cho giấc ngủ của trẻ 10 tháng tuổi, quá trình rèn bé tự ngủ không phải lúc nào cũng dễ dàng. Cha mẹ cần chuẩn bị tâm lý trước những thử thách sau:
- Bé có thể khóc trong những ngày đầu
Khi mới bắt đầu tập tự ngủ, bé có thể khóc nhiều vì chưa quen với việc không có mẹ dỗ dành. Đây là phản ứng bình thường vì bé đã quen với thói quen cũ và chưa học được cách tự trấn an.
Tùy vào tính cách của bé và phương pháp sleep training mà cha mẹ lựa chọn, mức độ khóc sẽ khác nhau. Một số phương pháp cho phép bé khóc một chút để tự thích nghi, trong khi các phương pháp nhẹ nhàng hơn sẽ giúp bé làm quen dần mà không khóc quá nhiều. Điều quan trọng là cha mẹ không nên bỏ cuộc quá sớm mà cần kiên trì để bé học được cách tự ngủ.
- Cần kiên trì và đồng nhất trong cách dạy bé ngủ
Rèn tự ngủ không thể thành công chỉ sau một đêm. Bé có thể cần từ vài ngày đến vài tuần để thích nghi với thói quen mới. Trong thời gian này, cha mẹ cần kiên nhẫn, nhất quán và không thay đổi phương pháp liên tục.
Nếu hôm nay mẹ để bé tự ngủ nhưng hôm sau lại dỗ bé bằng cách ru hoặc bế, bé sẽ bị nhầm lẫn và không hiểu được nguyên tắc ngủ mới. Điều này có thể khiến quá trình rèn ngủ kéo dài hơn và khó đạt hiệu quả.
- Mỗi bé có tốc độ thích nghi khác nhau
Có bé chỉ mất vài ngày để học cách tự ngủ, nhưng cũng có bé mất vài tuần mới có thể thích nghi hoàn toàn. Một số bé có tính cách nhạy cảm hơn, dễ quấy khóc khi thay đổi thói quen, trong khi những bé khác lại thích nghi nhanh chóng.
Vì vậy, cha mẹ không nên quá nôn nóng hoặc so sánh con mình với những bé khác. Điều quan trọng là kiên trì và điều chỉnh linh hoạt sao cho phù hợp với bé.
Xem thêm >>
10 tháng tuổi có phù hợp để rèn tự ngủ không?
Nhìn chung, 10 tháng tuổi là thời điểm lý tưởng để rèn tự ngủ, vì:
- Bé đã có khả năng tự trấn an tốt hơn so với giai đoạn sơ sinh.
- Nhịp sinh học của bé đã bắt đầu ổn định, giúp việc thiết lập giờ giấc ngủ dễ dàng hơn.
- Bé đã có thể ăn dặm tốt nên không cần ti đêm quá nhiều, dễ dàng bỏ bú đêm hơn.
- Giúp bé hình thành thói quen ngủ tốt trước khi bước vào giai đoạn khủng hoảng ngủ ở 12 – 18 tháng tuổi.
- Tuy nhiên, cha mẹ cần đánh giá tình trạng của bé và mức độ sẵn sàng của gia đình. Nếu bé đang mọc răng, ốm sốt hoặc trải qua giai đoạn thay đổi lớn, mẹ có thể trì hoãn rèn tự ngủ cho đến khi bé ổn định hơn.
Rèn luyện kỹ năng tự ngủ cho bé ở giai đoạn 10 tháng tuổi có thể mang lại nhiều lợi ích quan trọng đối với giấc ngủ của trẻ 10 tháng tuổi. Tuy nhiên, cha mẹ cần chuẩn bị tâm lý cho những thử thách ban đầu. Điều quan trọng là phải kiên trì và đảm bảo tính nhất quán trong phương pháp rèn luyện. Nếu được thực hiện đúng cách và với sự kiên nhẫn, bé sẽ có giấc ngủ ngon hơn, giúp cả gia đình được nghỉ ngơi đầy đủ và tận hưởng cuộc sống vui vẻ, khỏe mạnh hơn. Để biết thêm nhiều mẹo hữu ích về chăm sóc trẻ , hãy theo dõi Tiki Blog nhé!
Tham khảo thêm về các bài viết khác:
